Tokoh Ulama Negeri Kelantan (3)

Haji Abdul Malek Sungai Pinang
(1834- 1934)

Tokoh guru pondok akhir abad ke-19 dan awal abad ke 20 yang seangkatan dengan Tok Mesir, Tok Ayah Kerasak, Haji Nik Mat Dagu dan Haji Ismail Pengkalan Paung. Rakan akrab Haji Abdul Latif Jalaluddin (Bilal Masjid Kayu Kota Bharu).

Nama penuhnya ialah Haji Abdul Malek bin Hasan. Lahir di Kg. Sungai Pinang, Tumpat, sekitar 1834 dari kalangan keluarga yang sangat miskin. Menuntut ilmu di Patani dan Kota suci Mekah selama 14 tahun. Beliau masyhur alim al-Quran dan kitab jawi.

Selain mengajar al-Quran dan kitab jawi beliau banyak terlibat dalam usaha membanteras amalan khurafat dan syirik, termasuk memuja kubur serta amalan ilmu sihir.

Di peringkat negeri pula, beliau turut tersenarai dalam panel ulama yang dijadikan pakar rujuk oleh Sultan Mansor Ibn Sultan Ahmad (dekad 1890-an) dalam menguatkuasakan undang-undang Islam seperti hukuman hudud kepada pencuri dan pembunuh (diarak keliling pekan), hukuman ta'zir kepada orang yang tidak berpuasa dan tidak menutup aurat (dilumur belaking).

Kebanyakan murid-murid Tuan Guru Haji Abdul Malek diberkati Allah dengan ilmu mereka serta berjaya melahirkan barisan pendidik pelapis pada zaman masing-masing. Antara murid-murid kenamaannya: Tok Jerulong @ Haji Mohd. Said Muhammad, Haji Samat Hasan Padang Chenok, Haji Che Mat Taib Pasir Pekan Hilir, Haji Ismail Musa Temangan, Haji Wan Abdullah Kg Chap/ Sungai Pinang, Wak Haji Khatib Ahmad Bemban/ Binjal, Tok Kedah @ Haji Idris Penggawa Kangkong, Haji Mahmud Ali (Imam Kangkong), Haji Daud Saamah (bapa kepada Tuan Guru Haji Saad Kangkong), Haji Mohd Akib Ismail Kg Kelar, Tuan Guru Haji Ali Pulau Pisang, Tua Guru Haji Abdullah Senik (Pengasas Pondok Padang di Pasir Mas), Tuan Guru Haji Wan Ahmad Abdul Halim (Pengasas Pondok Padang Jelapang) Tuan Guru Haji Abdul Rahman Osman (Pengasas Pondok Selehong), Tuan Guru Haji Yusoff Abdul Rahman (Pengasas Pondok Pulau Ubi), Haji Ibrahim Tok Raja (Mufti Kerajaan Kelantan) dan Haji Seman Sering (Kemudian lebih terkenal dengan nama Syeikh Osman Jalaluddin al-Kalantani).

Datuk kepada Dato' Dr. Nik Safiah Karim (profesor Adjung di Universiti Malaya) ini kembali ke rahmatullah di Sungai Pinang pada malam rabu 11/ 12 Ramadhan 1353H bersamaan 18 Disember 1934M.

Petikan ini diambil dari Arkib Negeri Kelantan
dan disusun oleh Ismail Che Daud